WAAROM WERKEN WE NIET ALTIJD VEILIG?

Ons eeuwenoude brein en veiligheid

Ons brein is 20.000 jaar geleden voor het laatst geprogrammeerd en is sindsdien niet veel veranderd. De wereld en de bouwplaats daarentegen wel. Wanneer er een onveilige situatie plotseling optreedt, reageren wij in eerste instantie vanuit ons eeuwenoude reptielenbrein. Het reptielenbrein bevat alle primaire functies om te overleven. Om te kunnen uitleggen welk effect ons reptielenbrein heeft op onze veiligheid op de bouwplaats, leggen wij eerst kort uit hoe het brein werkt.
Het brein bestaat uit 3 delen: het menselijk brein (de neocortex), het zoogdierenbrein (limbischebrein) en het reptielenbrein. Ieder deel heeft een andere functie:
Neocortex
Het jongste gedeelte van ons brein. Via dit deel van het brein nemen wij beslissingen, doen we kennis op, denken we logisch na en analyseren we problemen.
Zoogdierenbrein
Dit deel van ons brein screent zintuigelijke informatie op emotionele relevantie. Het slaat positieve en negatieve ervaringen op en vergelijkt deze met opgeslagen herinneringen.
Reptielenbrein
Het reptielenbrein is verantwoordelijk voor voortbestaan en voortplanting en is ingesteld om te overleven. Dit is de thuisbasis van de automatische piloot die veel van ons handelen aanstuurt.
De invloed van het reptielenbrein op onze veiligheidHet reptielenbrein vormt de basis van ons veiligheidssysteem. Via dit gedeelte van ons brein scannen wij zintuigelijke prikkels op gevaar. Dit doen wij permanent en onbewust. Als er gevaar dreigt reageren wij in eerste instantie niet vanuit de slimme neocortex, maar vanuit ons reptielenbrein. We reageren eerst op basis van ons overlevingsinstinct en pas daarna vanuit ons ‘gezonde verstand’. We kunnen daardoor impulsief handelen en later denken “hoe heb ik dat in mijn hoofd gehaald?”

Overlevingsinstinct op de bouwplaats

Het feit dat we onze eigen veiligheid niet altijd op de eerste plaats zetten, wordt gezien als de grootste oorzaak van het ontstaan van incidenten. Onze voorouders probeerden te overleven door de stam belangrijker te vinden dan het individu. Vandaag de dag zijn er geen stammen meer, maar wel een familie en een werkgever. Als we een probleem willen oplossen, handelen we zoals vroeger. We kiezen voor een oplossing die goed is voor de werkgever (de stam), maar een risico vormt voor ons als individu. Dit doen we zelfs wanneer we volledig op de hoogte zijn van de gevaren, veiligheidsprocedures en regels. Daarom gebeuren er nog ongelukken op de bouwplaats. Ondanks dat de werkgever de nodige maatregelen heeft genomen.

Te lang op de automatische piloot werken kan gevaarlijk zijn

Ook de meest ervaren collega’s kunnen gedrag vertonen dat hun eigen veiligheid in gevaar brengt. Wanneer iemand een aantal keer specifiek gedrag heeft vertoond, wordt dit opgeslagen in geautomatiseerde patronen. Deze patronen worden geactiveerd door het reptielenbrein. Het oproepen van de patronen (de automatische piloot) gaat zonder enige vorm van bewustzijn. Dit wordt een probleem als de gevaren weinig aandacht krijgen omdat een handeling al vaak goed is gegaan. Het gevolg kan zijn dat de meest ervaren collega door de 'automatische piloot' minder veilig te werk gaat.
VERHOOG DE VEILIGHEID OP DE BOUWPLAATS

Waarom Brain Based Safety in de bouw?

Brain Based Safety is een ontwikkeltraject op maat voor bouwbedrijven die de veiligheid op de bouwplaats willen vergroten. Het programma leert ons beseffen hoe ons brein werkt, zodat we kunnen verklaren waardoor risicovol gedrag ontstaat. Bij onszelf en bij onze collega’s op de bouwplaats. Leer hier meer over Brain Based Safety.
Bestel nu

De wetenschap over ons brein en gedrag

Locatie
Bassin 120,6211 AK Maastricht, NL
Contact
info@kpe.nl+31 85 016 0478

Brain Based Safety wordt aangeboden door KPE Groep. Alle rechten voorbehouden.